동사(8) 오미크론(ο) 축약동사의 어형변화

 

동사(8) 오미크론(ο) 축약동사의 어형변화

 

1) 축약동사

축약동사는 어간이 α, ε, o 등으로 끝나면서, 어미와 연결될 때 연결모음(ο, ε)을 사용하는 ω동사를 말한다. 각각 ⓐ 알파축약 동사, ⓑ 엡실론 축약동사, ⓒ 오미크론 축약동사라고 한다.

여기서는 오미크론 축약동사의 현재시제 어형변화를 살펴본다.

2) 오미크론(ο) 축약

(1) 오미크론(ο) 축약의 예

어간이 o로 끝나는 ω동사는 아래와 같이 축약이 일어난다.

ο + ω = ω
ο + ει = οι
ο + ο = ου
ο + ε = ου
ο + ου = ου
ο + αι = οι
ο + η = ω
ο + ῃ = οι
ο + οι = οι


(2)  능동태 변화

① 예시동사
δηλόω : 밝히다, 분명하게 하다.
기본형 : δηλόω, δηλώσω, ἐδήλωσα, δεδήλωκα, δεδήλωμαι, ἐδηλώθην
 
단수 : δηλῶ, δηλοῖς, δηλοῖ
복수 : δηλοῦμεν, δηλοῦτε, δηλοῦσι(ν)
쌍수 : ─, δηλοῦτον, δηλοῦτον

② 축약과정

단수
δηλῶ (δηλόω) [ῶ ← όω]
δηλοῖς (δηλόεις) [οῖς← όεις]
δηλοῖ (δηλόει) [οῖ ← όει]

☞δηλοῖ의 액센트 위치는 원래 뒤에서 3번째 음절이었다(ό+ε+σι).
* δηλοῖ ← δηλόει ← δηλό+ε+σι(단수 3인칭 원래 어미)

복수
δηλοῦμεν (δηλόομεν) [οῦμεν ← όομεν]
δηλοῦτε (δηλόετε) [οῦτε ← όετε]
δηλοῦσι(ν) (δηλόουσ(ν)) [οῦσι ← όονσι]

쌍수
δηλοῦτον (δηλόετον) [οῦτον ← όετον]
δηλοῦτον (δηλόετον) [οῦτον ← όετον]

* 복수 3인칭 : ουσι ← οουσι ← οονσι


(3) 중수동태 변화

① 현재시제 중수동태 변화
단수 : δηλοῦμαι, δηλοῖ, δηλοῦται
복수 : δηλούμεθα, δηλοῦσθε, δηλοῦνται
쌍수 : ─, δηλοῦσθον, δηλοῦσθον

② 축약과정

단수
δηλοῦμαι (δηλόομαι) [οῦ ← όο]
δηλοῖ (δηλόῃ) [οῖ ← όῃ ← όεσαι]
δηλοῦται (δηλόεται) [οῦ ← όε]

복수
δηλούμεθα (δηλόομεθα) [οῦ ← όο]
δηλοῦσθε (δηλόεσθε) [οῦ ← όε]
δηλοῦνται (δηλόενται) [οῦ ← όε]

쌍수
δηλοῦσθον (δηλόεσθον) [οῦ ← όε]
δηλοῦσθον (δηλόεσθον) [οῦ ← όε]


* 중수동태 어미는 단수 2인칭 δηλοῖ만 약간의 변형이 있을 뿐 나머지는 원형 그대로 쓰이고 있다.
δηλοῖ  ←  δηλόῃ   ← δηλό + εαι  ← δηλό+ε+σαι
☞  모음 사이 σ생략 후 όεαι가 όῃ로 축약되고, 다시 όῃ는 οῖ로 축약됨.

☞ 중수동태 1차 인칭어미 암송(연결모음 제외)
단수 : μαι, σαι, ται (마이, 사이, 따이)
복수 : μεθα, σθε, νται (메타, 스테, 은따이)
쌍수 : ─, σθον, σθον (스톤, 스톤)

 

3) 어형변화 연습

(1) ἀξιόω : 가치있게 여기다. 
기본형 : ἀξιόω, ἀξιώσω, ἠξίωσα, ἠξίωκα, ἠξίωμαι, ἠξιώθην

① 능동태
단수 : ἀξιῶ, ἀξιοῖς, ἀξιοῖ
복수 : ἀξιοῦμεν, ἀξιοῦτε, ἀξιοῦσι(ν)
쌍수 : ─, ἀξιοῦτον, ἀξιοῦτον

ἀξιῶ (ἀξιόω)
ἀξιοῖς (ἀξιόεις)
ἀξιοῖ (ἀξιόει)

ἀξιοῦμεν (ἀξιόομεν)
ἀξιοῦτε (ἀξιόετε)
ἀξιοῦσι(ν) (ἀξιόουσι(ν))

ἀξιοῦτον (ἀξιόετον)
ἀξιοῦτον (ἀξιόετον)



② 중수동태
단수 : ἀξιοῦμαι, ἀξιοῖ, ἀξιοῦται
복수 : ἀξιούμεθα, ἀξιοῦσθε, ἀξιοῦνται
쌍수 : ─, ἀξιοῦσθον, ἀξιοῦσθον

ἀξιοῦμαι (ἀξιόομαι)
ἀξιοῖ (ἀξιόῃ) [οῖ ← όῃ ← όεσαι]
ἀξιοῦται (ἀξιόεται)

ἀξιούμεθα (ἀξιόομεθα)
ἀξιοῦσθε (ἀξιόεσθε)
ἀξιοῦνται (ἀξιόονται)

ἀξιοῦσθον (ἀξιόεσθον)
ἀξιοῦσθον (ἀξιόεσθον)



(2) ἀρόω : 쟁기질하다, 농사짓다
기본형 : ἀρόω, ἀρόσω, ἀρώσω or ἀρόσσω, ἤροσα, ἠρόθην

① 능동태
단수 : ἀρῶ, ἀροῖς, ἀροῖ
복수 : ἀροῦμεν, ἀροῦτε, ἀροῦσι(ν)
쌍수 : ─, ἀροῦτον, ἀροῦτον

ἀρῶ (ἀρόω)
ἀροῖς (ἀρόεις)
ἀροῖ (ἀρόει)

ἀροῦμεν (ἀρόομεν)
ἀροῦτε (ἀρόετε)
ἀροῦσι(ν) (ἀρόουσι(ν))

ἀροῦτον (ἀρόετον)
ἀροῦτον (ἀρόετον)


② 수동태
단수 : ἀροῦμαι, ἀροῖ, ἀροῦται
복수 : ἀρούμεθα, ἀροῦσθε, ἀροῦνται
쌍수 : ─, ἀροῦσθον, ἀροῦσθον

ἀροῦμαι (ἀρόομαι)
ἀροῖ (ἀρόῃ)[οῖ ← όῃ ← όεσαι]
ἀροῦται (ἀρόεται)

ἀρούμεθα (ἀρόομεθα)
ἀροῦσθε (ἀρόεσθε)
ἀροῦνται (ἀρόονται

ἀροῦσθον (ἀρόεσθον)
ἀροῦσθον (ἀρόεσθον)

4) 오미크론(ο) 축약동사 모음

ἀξιόω, ἀξιώσω, ἠξίωσα, ἠξίωκα, ἠξίωμαι, ἠξιώθην : 가치있는 것으로 생각하다, 가치있게 여기다.

ἀρόω, ἀρόσω, ἀρώσω or ἀρόσσω, ἤροσα, ἠρόθην : 쟁기질하다, 경작하다, 씨뿌리다

δηλόω, δηλώσω, ἐδήλωσα, δεδήλωκα, δεδήλωμαι, ἐδηλώθην : 분명하게 하다, 보여주다.


ζηλόω, ζηλώσω, ἐζήλωσα, ἐζήλωκα, ἐζήλωμαι, ἐζηλώθην : 모방하다, 시기하다, 질투하다

κενόω, κενώσω, ἐκένωσα, κεκένωκα, κεκένωμαι, ἐκενώθην : 비우다, 버리다

κοινόω, κοινώσω, ἐκοίνωσα, κεκοίνωκα, κεκοίνωμαι, ἐκοινώθην : 일반화시키다, 나누다 
어원 : κοινός (공통의, 일반적인) +‎ -όω (동사화 접미사).

* -οῦμαι로 끝나는 탈형동사(오미크론 축약 탈형동사)는 거의 없다.  

목차 - 동사의 어형변화(접용) 카테고리