본문 바로가기
고전 그리스어 문법 _ 어형론/동사

동사(6) 알파(α)축약 동사 - 직설법 현재시제

by 소포로스 2021. 6. 16.

 

알파(α) 축약동사의 어형변화 - 직설법 현재시제 

 

1) 축약동사에 대하여


(1) 축약동사 - 알파 축약, 엡실론 축약, 오미크론 축약


축약동사는 어간이 α, ε, o 등으로 끝나면서, 어미와 연결될 때 연결모음(ο, ε)을 사용하는 ω동사를 말한다.

예를 들면,
ⓐ τιμω(명예롭게 하다)의 현재시제 1인칭 단수는 τιμῶ이고,
ⓑ ποιω(만들다)의 현재시제 1인칭 단수는 ποιῶ이며, 
ⓒ δηλω(밝히다, 분명하게 하다)는 δηλῶ이다.

이와 같이 άω → ῶ, έω → ῶ, όω → ῶ 등으로 변하는 것을 축약이라 하고, 이런 동사들을 축약동사라고 한다.

(2) 축약동사의 어형변화

축약변화는 1번째 기본형의 어간을 사용하는 현재시제와 미완료시제에서만 나타난다. 나머지 시제에서는 다른 동사의  어형 변화와 같다.


2) 알파(α) 축약동사의 어형변화

(1) 알파(α) 축약의 예

어간이 α로 끝나는 ω동사에서 일어나는 축약은 다음과 같다.


α + ω = ω
α + ει = ᾳ
α + ο = ω
α + οι = ῳ
α + ε = ᾱ
α + ου = ω
α + η = ᾱ
α + ῃ = ᾳ


(2) 능동태 어형변화

① 예시동사
τῑμάω : 존경하다, 명예롭게 하다
기본형 : τῑμάω, τῑμήσω, ἐτῑ́μησα, τετῑ́μηκα, τετῑ́μημαι, ἐτῑμήθην 

직설법 현재 능동 변화
현재 : τιμῶ, τιμᾷς, τιμᾷ 
복수 : τιμῶμεν, τιμᾶτε, τιμῶσι(ν)
쌍수 : ─, τιμᾶτον, τιμᾶτον


② 축약과정

단수
τῑμῶ (τῑμάω) [ῶ ← άω]
τῑμᾷς (τῑμάεις) [ᾷς ← άεις]
τῑμᾷ (τῑμάει) [ᾷ ← άει]

☞ τῑμᾷς와 τῑμᾷ 등의 액센트 위치는 원래 뒤에서 3번째 음절이었다(-ά+ε+σι).
* τῑμᾷ ← τῑμάει ← τῑμ+ε+σι(단수 3인칭의 원래 어미)

복수
τῑμῶμεν (τῑμάομεν) [ῶμεν ← άομεν]
τῑμᾶτε (τῑμάετε) [ᾱτε ←άετε]
τῑμῶσι(ν) (τῑμάουσι(ν)) [ῶσι ← άουσι ← άονσι]

쌍수
τῑμᾶτον (τῑμάετον) [ᾱτον ← άετον]
τῑμᾶτον (τῑμάετον) [ᾱτον ← άετον]

* 축약형은 고전 그리스어 이후부터 사용되었고, 호머 시대에는 비축약형이 사용되었다. 따라서 비축약형을 같이 기억해 두는 것도 나쁘지 않다. 
* ᾷ의 발음은 '아-이'가 적절하다. 코이네 그리스어 이후에 이오타 발음은 생략되었다.


* τιμῶ ← τιμά+ω ← τιμά+ο+(μι) : 1인칭의 원래 어미는 μι이며, μι가 생략되면서 연결모음 ο가 ω로 장음화 된 후 오동사의 어미로 쓰이고 있다.
* 현제시제는 1차시제에 속한다. 




(3) 중수동태 어형변화

① 현재시제 중수동태 변화
단수 : τῑμῶμαι, τῑμᾷ, τῑμᾶται
복수 : τῑμώμεθα, τῑμᾶσθε, τῑμῶνται
쌍수 : ─, τῑμᾶσθον, τῑμᾶσθον

② 축약과정

단수
τῑμῶμαι (τῑμάομαι) [ῶ ← άο]
τῑμ (τῑμάῃ) [ᾷ ← άῃ ← άεσαι]
τῑμᾶται (τῑμάεται) [ᾶ ← άε]

복수
τῑμώμεθα (τῑμαόμεθα) [ῶ ← άο]
τῑμᾶσθε (τῑμάεσθε) [ᾱ ←αε]
τῑμῶνται (τῑμάονται) [ῶ ← άο]

쌍수
τῑμᾶσθον (τῑμάεσθον) [ᾱ ← άε]
τῑμᾶσθον (τῑμάεσθον) [ᾱ ← άε]

* 중수동태 어미 중 단수 2인칭 τῑμᾷ만 약간의 변형이 있을 뿐 나머지는 원형 그대로 쓰이고 있다.
τῑμᾷ  ←  τῑμάῃ   ← τῑμά + εαι  ← τῑμά+ε+σαι(어근+연결모음+어미)
☞  모음 사이 σ생략 후 εαι가 ῃ로 축약되고 다시 άῃ가 ᾷ로 축약됨.

☞ 중수동태 1차 인칭어미 암송(연결모음 제외)

단수 : μαι, σαι, ται (마이, 사이, 따이)
복수 : μεθα, σθε, νται (메타, 스테, 은따이)
쌍수 : ─, σθον, σθον (스톤, 스톤)



3) 어형변화 연습


(1) νῑκάω : 이기다, 정복하다
기본형 : νῑκάω, νῑκήσω, ἐνiκησα, νενiκηκα, νενiκημαι, ἐνῑκήθην

① 능동태

νῑκῶ (νῑκάω) [ῶ ← άω]
νῑκᾷς (νῑκάεις) [ᾷς ← άεις]
νῑκᾷ (νῑκάει) [ᾷ ← άει]

νῑκῶμεν (νῑκάομεν) [ῶμεν ← άομεν]
νῑκᾶτε (νῑκάετε) [ᾶτε ←άετε]
νῑκῶσι(ν) (νῑκάουσι(ν)) [ῶσι ← άουσι]

νῑκᾶτον (νῑκάετον) [ᾶτον ← άετον]
νῑκᾶτον (νῑκάετον) [ᾶτον ← άετον]

② 중수동태

νῑκῶμαι (νῑκάομαι) [ῶ ← άο]
νῑκᾷ (νῑκά) [ᾷ ← άῃ ← άεσαι]
νῑκᾶται (νῑκάεται) [ᾶ ← άε]

νῑκώμεθα (νῑκαόμεθα) [ῶ ← άο]
νῑκᾶσθε (νῑκάεσθε) [ᾶ ← άε]
νῑκῶνται (νῑκάονται) [ῶ ← άο]

νῑκᾶσθον (νῑκάεσθον) [ᾶ ← άε]
νῑκᾶσθον (νῑκάεσθον) [ᾶ ← άε]



(2) γελάω : 웃다(laugh)

기본형 : γελάω, γελάσομαι, ἐγέλασα, —, —, ἐγελάσθην

① 능동태

γελῶ (γελάω) [ῶ ← άω]
γελᾷς (γελάεις) [ᾷς ← άεις]
γελᾷ (γελάει) [ᾷ ← άει]

γελῶμεν (γελάομεν) [ῶμεν ← άομεν]
γελᾶτε (γελάετε) [ᾶτε ←άετε]
γελῶσι(ν) (γελάουσι(ν)) [ῶσι ← άουσι]

γελᾶτον (γελάετον) [ᾶτον ← άετον]
γελᾶτον (γελάετον) [ᾶτον ← άετον]


② 중수동태

γελῶμαι (γελάομαι) [ῶ ← άο]
γελᾷ (γελάῃ) [ᾷ ← άῃ ← άεσαι]
γελᾶται (γελάεται) [ᾶ ← άε]
 
γελώμεθα (γελᾰόμεθα) [ῶ ← άο]
γελᾶσθε (γελάεσθε) [ᾶ ← άε]
γελῶνται (γελάονται) [ῶ ← άο]
 
γελᾶσθον (γελάεσθον) [ᾶ ← άε]
γελᾶσθον (γελάεσθον) [ᾶ ← άε]



(3) δαπανάω : 소비하다

① 능동태

δαπανῶ (δαπανάω) [ῶ ← άω]
δαπανᾷς (δαπανάεις) [ᾷς ← άεις]
δαπανᾷ (δαπανάει) [ᾷ ← άει]

δαπανῶμεν (δαπανάομεν) [ῶμεν ← άομεν]
δαπανᾶτε (δαπανάετε) [ᾶτε ←άετε]
δαπανῶσι(ν) (δαπανάουσι(ν)) [ῶσι ← άουσι]

δαπανᾶτον (δαπανάετον) [ᾶτον ← άετον]
δαπανᾶτον (δαπανάετον) [ᾶτον ← άετον]

② 중수동태

δαπανῶμαι (δαπανάομαι) [ῶ ← άο]
δαπανᾷ (δαπανάῃ) [ᾷ ← άῃ ← άεσαι]
δαπανᾶται (δαπανάεται) [ᾶ ← άε]

δαπανώμεθα (δαπαναόμεθα) [ῶ ← άο]
δαπανᾶσθε (δαπανάεσθε) [ᾶ ← άε]
δαπανῶνται (δαπανάονται) [ῶ ← άο]

δαπανᾶσθον (δαπανάεσθον) [ᾶ ← άε]
δαπανᾶσθον (δαπανάεσθον) [ᾶ ← άε]


4) 알파(α)축약 동사 모음

어휘력도 늘릴 겸 한 번 쭉 소리내어 읽어보시기 바란다.

ἀγαπάω
, ἀγαπήσω, ἠγάπησα, ἠγάπηκα, ─, ἠγαπήθην : 사랑하다
현재 : ἀγαπ(능동), ἀγαπμαι(중수) (< ἀγαπάω, ἀγαπάομαι)

☞ 호머 그리스어에서는 비축약형태가 사용되었으므로 같이 기억해 두는 것도 좋다.

ἀπαντάω
, ἀπαντήσομαι, ἀπήντησα, ἀπήντηκα, —, — : 만나러 가다
* ἀπό(~떠나서) + ἀντάω(대면하다)
현재 : ἀπαντ (< ἀπαντάω)


βοάω, βοήσομαι, ἐβόησα, —, —, — : 소리치다(shout)
현재 : βο, βομαι (< βοάω, βοάομαι)

* 위와 같이 기본형의 일부가 없는 것은 원래부터 없거나 문헌상 용례가 없는 경우이다. βοῶ에서 ο가 ῶ에 흡수되지 않은 것은 원래 어형이 βοϝάω(보우오-)였기 때문. 고전시대까지 ϝ(우)음은 글자로 표기되지는 않았지만 남아 있었다고 볼 수 있다.

γελάω, γελάσομαι, ἐγέλασα, —, —, ἐγελάσθην : 웃다(laugh)
현재 : γελ, γελμαι (< γελάω, γελάομαι)

γηράσκω or γηράω, γηράσομαι, ἐγήρασα, γεγήρακα, —, — : 나이들다, 늙다(grow old)
* σκ는 현재시제접사이다.

δαπανάω, δαπανήσω, ἐδαπάνησα, δεδαπάνηκα, δεδαπάνημαι, ἐδαπανήθην : 소비하다, 소모하다 
현재 : δαπανῶ, δαπανῶμαι (< δαπανάω, δαπανάομαι)

δράω, δράσω, ἔδρασα, δέδρακα, δέδραμαι, ἐδράσθην : 하다(do)

ἐάω, ἐᾱ́σω, εἴᾱσα, εἴᾱκα, εἴᾱμαι, εἰấθην : 주다, 허용하다, 내버려두다. (impf. εἴων)
ἐξαπατάω, ἐξαπατήσω, ἐξηπάτησα, ἐξηπάτηκα, ἐξηπάτημαι, ἐξηπατήθην : 속이다 = ἀπατάω
ἐράω, ἐρασθήσομαι, —, —, —, ἠράσθην : 사랑하다(남녀간) *φιλέω와 대비.
ἐρωτάω, ἐρωτήσω, ἠρώτησα, ἠρώτηκα, ἠρώτημαι, ἠρωτήθην : 묻다(ask)
ζάω, ζήσω/ζήσομαι, ἔζησα, ἔζηκα : 살다(live)

νῑκάω, νῑκήσω, ἐνiκησα, νενiκηκα, νενiκημαι, ἐνῑκήθην : 이기다
ὁράω, ὄψομαι, εἶδον (stem ἰδ-), ἑώρᾱκα or ἑόρᾱκα, ἑώρᾱμαι or ὦμμαι, ὤφθην : 보다
ὁρμάω, ὁρμήσω, ὥρμησα, ὥρμηκα, ὥρμημαι, ὡρμήθην : 움직이게 하다, 시작하다(+부정사)
περιοράω, περιόψομαι, περιεῖδον, περιεώρᾱκα, περιῶμμαι or περιεώρᾱμαι, περιώφθην : 넘겨보다, 무시하다, 허용하다, 지켜보다
σῑγάω, σῑγήσομαι, ἐσiγησα, σεσiγηκα, σεσiγημαι, ἐσῑγήθην : 침묵하다, 침묵하게 하다
τελευτάω, τελευτήσω, ἐτελεύτησα, τετελεύτηκα, τετελεύτημαι, ἐτελευτήθην : 성취하다, 끝내다

τῑμάω, τῑμήσω, ἐτῑ́μησα, τετῑ́μηκα, τετῑ́μημαι, ἐτῑμήθην : 존경하다, 명예롭게 하다
(τιμάω, τιμήσω, ἐτίμησα, τετίμηκα, τετίμημαι, ἐτιμήθην)
* 그리스어 모음 α, ι, υ는 장음표시를 별도로 하지 않는 것이 일반적이다. 불안정 모음이라고 한다.


χράω, χρήσω, ἔχρησα, κέχρηκα, —, ἐχρήσθην : 신탁을 중얼거리다(utter an oracle), (중동) 신탁을 물어보다(consult an oracle) 

κτάομαι, κτήσομαι, ἐκτησάμην, κέκτημαι, — : 얻다(acquire), (완료) 소유하다(possess)
πειράομαι, πειράσομαι, ἐπειρασάμην, πεπείραμαι, ἐπειράθην : 시도하다(try)
χράομαι, χρήσομαι, ἐχρησάμην, κέχρημαι, ἐχρήσθην : 사용하다(use) 

* μαι로 끝나는 탈형동사는 중수동태 어형변화와 같다. κτά(어근)+ο(연결모음)+μαι(어미)

 

목차 - 동사의 어형변화(접용) 카테고리

목차 - 동사 어형변화(접용) 카테고리 1) 그리스어 동사에 대한 기초 사항 고전 그리스어 동사활용의 종류 동사의 6가지 기본형(Principal parts)과 그 의미 가장 많이 쓰이는 시제와 서법 동사 변화의

classicalgreek.tistory.com



728x90
반응형

댓글