부정사의 의미상의 주어 - 고대 그리스어, 헬라어, 희랍어

 

부정사의 의미상의 주어

1) 부정사의 의미상의 주어의 뜻

부정사가 표현하는 어떤 상태나 행위의 주체를 부정사의 의미상의 주어라고 한다.  

부정사는 동사의 활용형이므로 동사의 일부 속성을 유지한다. 자체적으로 목적어나 부사 그리고 의미상의 주어를 수반한다.  



2) 본동사의 주어와 부정사의 의미상의 주어가 일치하는 경우

τί βούλονται γράφειν; 
그들은 무엇을 쓰기를 원하고 있는가?

☞ βούλονται(원하다)의 주어는 그들이다. 그리고 γράφειν(쓰는 것)의 의미상의 주어도 주동사의 주어와 같은 ‘그들’이다.

(어휘)
βούλονται : 원하다(현재 능동 3인칭 복수)
γράφειν : 쓰다(현재부정사 능동)
γράφεσθαι : 쓰여지다, 쓰다(현재부정사 중수)


οἱ ἄρχοντες εἰρήνην ποιεῖν βούλονται.
그 통치자들은 평화를 이루기를 원하고 있다.

☞ 주동사 βούλονται(원하다)의 주어는 οἱ ἄρχοντες(통치자들)이고, 부정사 ποιεῖν(만드는 것)의 의미상의 주어도 ‘통치자들’로 서로 같다.


τὸ ἔχειν σοφίαν καλόν ἐστιν.
τὸ σοφίαν ἔχειν καλόν ἐστιν.
지혜를 가지는 것은 좋은 일이다.

☞ 이 문장에서도 주동사 ἐστιν(~이다)의 주어와 부정사 ἔχειν(가지는 것)의 의미상의 주어가 서로 같다. 주어는 ‘비한정 대명사’이다.


μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου (마태 1:20).
마리아를 그대의 아내로 받아들이는 것을 두려워하지 마라.

☞ 주동사 φοβηθῇς(두려워하라)의 주어는 ‘너’이고, 부정사 παραλαβεῖν(받아들이는 것)의 의미상의 주어도 ‘너’이다.



3) 대격으로 표현된 부정사의 의미상의 주어

οἱ ἄνθρωποι ἐνόμιζον τὸν ἥλιον εἶναι θεόν.
사람들은 태양을 신이라고 생각하곤 하였다.

☞ 대격 τὸν ἥλιον(태양)이 부정사 εἶναι(~인 것)의 의미상의 주어이고, 대격 θεόν(신)은 부정사의 보어이다.


διὸ οὐ νενόμισται τὸν ἥλιον εἶναι θεὸν ἀλλ̓ ἔργον Θεοῦ.
따라서 태양은 신이 아니라 신의 작품이라고 생각하게 되었다.
(Vita Barlaam et Joasaph 27장, 243)

☞ 대격 τὸν ἥλιον이 부정사의 의미상의 주어이고 부정사의 보어는 대격 θεὸν과 ἔργον이다.

(어휘)
διό : 따라서, 왜냐하면
νομίζω의 완료 중수의 변화
단수 : νενόμισμαι, νενόμισαι, νενόμισται
복수 : νενομίσμεθᾰ, νενόμισθε, νενομίδᾰται
쌍수 : ─, νενόμισθον, νενόμισθον 



νομίζω τὸν πολίτην εἶναι καλόν. 
I think that the citizen is good.
저 시민은 훌륭하다고 나는 생각한다.

☞ 남성 대격 τὸν πολίτην(시민)이 부정사의 의미상의 주어이고 부정사가 수반한 보어는 대격 καλόν(훌륭한)이다.


(참고) 부정사가 수반한 보어가 주격인 경우
ὁ πολίτης νομίζει εἶναι καλός.
The citizen thinks that he (himself ) is good
그 시민은 자신이 훌륭하다고 생각한다.

☞ 부정사의 의미상의 주어가 주절의 주어와 같으면 부정사가 수반하는 보어는 주격을 사용한다.


ἐκεῖνος ὁ νεανίας νομίζει εἶναι ποιητής. 
저 젊은이는 자신이 시인이라고 생각한다.
νομίζεις ἐκεῖνον τὸν νεανίαν εἶναι ποιητήν;
당신은 저 젊은이가 시인이라고 생각하나요?

☞ 부정사가 수반한 보어가 주격이면 주어를 설명하고, 대격이면 의미상의 주어를 설명한다.

부정사구로 표현된 부분을 문장으로 바꾸면 다음과 같다.
→ ἐκεῖνος ὁ νεανίας ἐστὶ ποιητής. 
저 청년은 시인이다.



νομίζουσι τήνδε εἶναι σοφήν.
그들은 그녀가 현명하다고 생각한다.
→ σοφή ἐστιν. 
그녀는 현명하다


νομίζω τοῦτον τὸν πολίτην εἶναι ἀγαθόν.
나는 이 시민이 용감하다고 생각한다.
→ οὗτος ὁ πολίτης ἐστὶ ἀγαθός. 
이 시민은 용감하다




ἐνομίζομεν ἐλεύσεσθαι εἰς τὴν νῆσον. 
우리는 그 섬으로 가려고 생각하였다. 
→ ἐλευσόμεθα εἰς τὴν νῆσον. 
우리는 그 섬으로 갈 것이다.

☞ 이 문장에서는 의미상의 주어와 주절의 주어가 서로 일치한다.

ἔφασαν ταύτας εἰς τάσδε τὰς νήσους ἐλεύσεσθαι.
그들은 이 여성들이 그 섬으로 갈 것이라고 말하였다.

☞ 주절의 주어는 ‘그들’이고, 부정사의 의미상의 주어는 대격 ταύτας이다. 

ἐλεύσεσθαι : 갈 것이다(ἔρχομαι의 미래부정사 중동)






4) 부정사의 목적어와 의미상의 주어


δύνασαί με καθαρίσαι.
(직역) 당신은 나를 치료하는 것이 가능하다.

☞ 주동사인 δύνασαί(가능하다)의 주어는 ‘당신’이며  με(나를)는 부정사의 목적어이다.

δύνασαί(당신은 가능하다, δύναμαι의 현재 중/수 2인칭 단수) με(나를, 대격 1인칭) καθαρίσαι(꺠끗하게 하는 것, καθαρίζω의 무정부정사 능동).


οἱ μὲν ἤθελον εἰρήνην ἄγειν, οἱ δὲ ἐβουλεύοντο πόλεμον ποιεῖν.
어떤 이들은 평화를 이끌기를 원하였고, 어떤 이들은 전쟁을 하기를 원하였다.

☞ εἰρήνην(평화를)과 πόλεμον(전쟁을)은 부정사의 목적어이다. 


ㅇ οἱ μὲν . . . οἱ δέ : 어떤 사람들은 ~ 어떤 사람들은~ 
ㅇ ποιεῖν : 만드는 것(현재부정사)

ㅇ ἤθελον 원하고 있었다(미완료 능동 3인칭 복수)

ἐθέλω의 미완료 능동 변화
단수 : ἤθελον, ἤθελες, ἤθελε(ν)
복수 : ἠθέλομεν, ἠθέλετε, ἤθελον
쌍수 : ─, ἠθέλετον, ἠθελέτην 

ㅇ βούλομαι(원하다)가 일반적으로 ἐθέλω(원하다)보다 강한 의미이다.


ὁ σοφὸς νομίζει τὸν λίθον ἔχειν ψυχήν. 
ἔφη τὸν λίθον ἔχειν ψυχήν.
* ἔφη : 그가 말하곤 하였다. 미완료 능동 3인칭 단수
그 현인은 돌이 영혼을 가지고 있다고 생각한다.
그는 돌은 영혼을 가지고 있다고 말하곤 하였다.

☞ 대격 τὸν λίθον(돌)이 부정사 ἔχειν(가지고 있는 것)의 의미상의 주어이고, 대격 ψυχήν(영혼을)이 부정사의 목적어이다.

→ ὁ λίθος ἔχει ψυχήν. (돌은 영혼을 가지고 있다)



οἱ ποιηταὶ ἐπαίδευον τοὺς πολίτας. 
시인들은 시민들을 교육하곤 하였다.

ἐνόμισαν τοὺς ποιητὰς παιδεύειν τοὺς πολίτας.
그들은 시인이 시민들을 교육한다고 생각하였다.

☞ 대격 τοὺς ποιητὰς(시인들)은 부정사의 의미상의 주어이고, 대격 τοὺς πολίτας(시민들을)은 부정사의 목적어이다. 문장전체가 주동사 ἐνόμισαν(생각하였다)의 목적어이다.

ㅇ ἐπαίδευον 교육하곤 하였다. 미완료 3인칭 복수/단수


οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἤνεγκε καλὰ δῶρα τοῖς θεοῖς. 
νομίζετε τοῦτον τὸν ἄνθρωπον ἐνεγκεῖν καλὰ δῶρα τοῖς θεοῖς; 
이 사람은 좋은 선물을 신들에게 가져왔다.
너희들은 이 사람이 좋은 선물을 신들에게 가져온 것이라고 생각하냐?

☞ 대격 τοῦτον τὸν ἄνθρωπον(이 사람)이 부정사 ἐνεγκεῖν(가져온 것)의 의미상의 주어이고, 대격 καλὰ δῶρα(좋은 선물)은 부정사의 목적어이다.

(어휘)
ㅇ φέρω, οἴσω, ἤνεγκα, ἐνήνοχα, ἐνήνεγμαι, ─ : 가져오다, 운반하다
ἔφη 말하였다, 말하곤 하였다(미완료 능동 3인칭 단수)


<비교>
οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἔφη ἐνεγκεῖν καλὰ δῶρα τοῖς θεοῖς.
이 사람은 자신이 신들에게 드릴 좋은 선물을 가져왔다고 말하였다.

τοῦτον τὸν ἄνθρωπον ἔφη ἐνεγκεῖν καλὰ δῶρα τοῖς θεοῖς.
그는 이 사람이 신들에게 드릴 좋은 선물을 가져왔다고 말하였다.



ὁ πονηρὸς ἀπέκτεινε τοὺς φίλους. 
τὸν πονηρόν φᾱσιν ἀποκτεῖναι τοὺς φίλους.
그 악인은 자신의 친구들을 살해하였다.
그들은 저 악인이 자신의 친구들을 살해하였다고 말한다.

☞ τὸν πονηρόν(악인)이 대격 부정사의 의미상의 주어이며, τοὺς φίλους(친구들을)이 부정사 ἀποκτεῖναι의 목적어이다. 동사 φᾱσιν을 제외한 문장 전체가 목적어이다.

ㅇ ἀπέκτεινε 살해하였다. 무정 능동 3인칭 단수
ㅇ φημί의 현재 능동 변화
단수 : φημί, φῄς, φησί(ν)
복수 : φαμέν, φατέ, φᾱσί(ν)
쌍수 : ─, φατόν, φατόν 
* φῄς를 제외하고 모두 후치접어(enclitic)이다.


ἄγει δὲ πρὸς φῶς τὴν ἀλήθειαν ὁ χρόνος. 
ὁ ποιητὴς ἔφη τὸν χρόνον ἄγειν πρὸς φῶς τὴν ἀλήθειαν. 

그러나 시간은 진실을 밝힌다.
시인은 시간이 진실을 밝힌다고 말하곤 하였다.

☞ τὸν χρόνον이 대격으로 표현된 부정사의 의미상의 주어이며, τὴν ἀλήθειαν(진실을)이 부정사의 주어이다. 

ἄγει πρὸς φῶς ~ : 그는 ~를 빛으로 이끈다



5) 의미상의 주어가 명시되지 않는 경우

ἔφασαν ταύτην λύσασθαι τὸ παιδίον.
그들은 이 아이를 풀어달라고 말하였다.

☞ 이 문장에서 λύσασθαι(풀어주는 것)의 의미상의 주어는 명시되어 있지 않다. 주문장의 주어와 부정사의 의미상의 주어는 일치하지 않으며 문맥을 통해서 파악해야 한다.

ἐλύσατο : 풀어주었다 (무정 중동 2인칭 단수)

λῡ́ω의 무정 능동 변화
단수 : ἐλῡσάμην, ἐλῡ́σω, ἐλῡ́σατο
복수 : ἐλῡσάμεθα, ἐλῡ́σασθε, ἐλῡ́σαντο
쌍수 : ─, ἐλῡ́σασθον, ἐλῡσάσθην 

λῡ́ω의 무정부정사
능동 : λῦσαι
중동 : λῡ́σασθαι
수동 : λῠθῆναι

<참고> 
→ ἐλῡσάμην αὕτη τὸ παιδίον. 
나는 이 아이를 풀어주었다.

→ ἐλύσατο αὕτη τὸ παιδίον. 
당신은 이 아이를 풀어주었다.



이상의 예문 중 다수는 An Introduction to Ancient Greek - C.A.E. Luschnig(Hackett 2007) 제9과 연습문제에서 발췌함





6) 부정사가 포함된 문장 연습

(1) 일리아스에서 발췌

κέλεαι δέ με τήνδ' ἀποδοῦναι;
그래서 그대는 내가 그 소녀를 보내줄 것을 재촉하는가? (일리아스 1권 143행)

(어휘) κέλεαι(껠레아이, 재촉하다, 현재, 중수, 2인칭 단수) δέ(데, 그래서) με(메, 내가, 대격, 부정사의 의미상의 주어) τήνδ'(뗀-ㄷ = τήνδε, 이 소녀를, 여성 대격 단수) ἀποδοῦναι(아뽀두~나이, 되돌려 주는 것, 무정부정사 능동) ;(물음표)

νῦν ἄμμε ὀΐω ἂψ ἀπονοστήσειν.
(= νῦν ἡμεῖς οἴομαι ἂψ ἀπονοστήσειν.)
나는 이제 우리들이 고향으로 다시 돌아가는 것을 생각하고 있다.(일리아스 1권 59-60행)

(어휘) νῦν(뉜~, 이제) ἄμμε(암메 = ἡμεῖς, 우리들, 부정사의 의미상의 주어, 대격) ὀΐω(오이오 = οἴομαι, 생각한다, 현재 능동 1인칭 단수) ἂψ(아ㅃ스, 다시, 뒤로) ἀπονοστήσειν(아뽀노스떼-세인, 고향으로 가는 것, 미래부정사 능동)

ἦ γὰρ ὀῑ̈́ομαι ἄνδρα χολωσέμεν
왜냐하면 진실로 나는 그 사람을 화나게 하는 것에 대해 걱정하고 있소. (일리아스 1권 78행)

(어휘) ἦ(진실로) γὰρ(왜냐하면) ὀῑ̈́ομαι(오이-오마이, 생각한다, 현재 중수 1인칭 단수) ἄνδρα(안드라, 남자, 남성 대격 단수) χολωσέμεν(화나게 하는 것, 미래부정사 능동)

ㅇ ὀῑ̈́ομαι(오이오마이) = οἴομαι(오이오마이) : 생각하다, 가정하다, 두려워하다.
ㅇ χολόω : 긁다, 화나게하다, 흥분시키다
☞ 미래부정사 : χολωσέμεν = χολώσειν(표준형) = χολωσέμεναι
☞ 기본형 : χολόω, χολώσω, ἐχόλωσα, — , κεχόλωμαι, ἐχολώθην



οὐδέ σ' ἔγωγε λίσσομαι εἵνεκ' ἐμεῖο μένειν
적어도 나는 그대에게 나 때문에 머물러줄 것을 간청하지 않을 것이오.(1권 173-17)

☞ 의미상의 주어가 멀리 떨어져 있다. μένειν의 의미상의 주어는 σ'(= σε)이다.

(어휘) οὐδέ(또한 ~아니다) σ'(= σε, 그대가, 부정사의 의미상의 주어, 대격, 단수) ἔγωγε(적어도 나는) λίσσομαι(간청하다, 현재 중동 1인칭 단수) εἵνεκ'(때문에 = ἕνεκα) ἐμεῖο(나, 속격 단수) μένειν(머물 것을, 현재부정사 능동)


βούλομ' ἐγὼ λαὸν σῶν ἔμμεναι ἢ ἀπολέσθαι:
나는 사람들이 죽는 것보다는 살아있기를 더 원한다.(1권 117행)

(어휘) βούλομ'(더 원한다, 현재 중수 1인칭 단수) ἐγὼ(나는) λαὸν(사람들, 부정사의 의미상의 주어, 남성 대격 단수) σῶν(살아있는, 남성 대격 단수) ἔμμεναι(~인 것, 현재부정사 능동) ἢ(~보다) ἀπολέσθαι(죽는 것, 무정부정사 중동)


(2) 신약성경에서 발췌

καὶ οὐκ ἤφιεν λαλεῖν τὰ δαιμόνια
(직역) 그리고 그 악령들이 말하는 것을 허용하지 않았다(마가 1:34)

(어휘)
καὶ(까이 ; 그리고) οὐκ ἤφιεν(우-께-피엔, 허용하지 않았다, ἀφίημι의 미완료 3인칭 단수) λαλεῖν(랄레인 ; 말하는 것, 현재부정사 분사) τὰ δαιμόνια(따 다이모니아 ; 그 악령들이, 대격[부정사의 의미상 주어]



Καὶ μετὰ τὸ παραδοθῆναι τὸν Ἰωάνην ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὴν Γαλιλαίαν 
(직역) 요한이 잡혀간 후에 예수는 갈릴래아로 왔다(마가 1:14).

(어휘) 
Καὶ(까이) μετὰ(메따, ~후에) τὸ(또) παραδοθῆναι(빠라도테~나이, 넘겨졌음, 이송되었음, 무정부정사 수동) τὸν Ἰωάνην(요-아넨-, 대격 남성 단수) ἦλθεν(엘~텐, 왔다) ὁ Ἰησοῦς(예-수~스) εἰς τὴν Γαλιλαίαν(갈릴라이안, 갈리래아로)

그리스 신화의 헬리오스 신(폼페이 벽화)

2022-07-14

예문 중심 구문 익히기 카테고리 글 목록