주요 탈형동사 - 고대 그리스어

 

주요 탈형동사 - 고대 그리스어

 

1) 탈형동사의 의미

탈형동사란 뜻은 능동이면서 기본형의 형태는 중동태인 동사를 말한다. 한국어로 능동태 동사와 구별하여 번역하기는 어렵다. ‘그 스스로’ 또는 ‘그 자신이 직접’ 또는 ‘자신을 위하여’ 등등의 수식어를 붙이면 문맥에 맞지않거나 어색한 문장이 되기 쉽다.

탈형동사도 일반동사처럼 쓰인다. 자동사로도 쓰이지만, 타동사로 쓰일 때는 목적어도 취하며, 부정사를 목적어로 취하기도 한다. 

2) 탈형동사와 주어의 관계

대부분 습관적으로 탈형동사를 사용하겠지만, 주로 주어의 심리적인 태도나 주어의 이해관계 등을 강조하는 동사가 많다.

예시를 들어보면 다음과 같다.

ἀπολογέομαι [ἀπολογούμαι] : 변론하다, 반박하다
βούλομαι : ~하려고 하다(will), 원하다(wish)
δύναμαι : 할 수 있다
εὔχομαι : 기도하다(pray), 크게 말하다, 뽐내다
μαίνομαι : 흥분하다, 제정신을 잃다(be mad)
μάχομαι : 싸우다(fight)
ὀργίζομαι : 화내다

모두 주어의 심리적 태도나 실제적인 태도와 매우 밀접한 관련이 있는 동사들이다.

3) 주요 탈형동사 예시

기본형의 순서는 현재, 미래, 무정, 완료능동, 완료중수, 무정수동 순서이다. 4번째 완료능동형은 탈형동사 특성상 대부분 없으며, 나머지 비어있는 곳은 용례가 없거나 아직 발견되지 않은 경우이다.


αἰδέομαι, αἰδέσομαι, —, —, ᾔδεσμαι, ᾐδέσθην : 존경하다, 부끄러워하다(respect, feel shame)

αἰσθάνομαι, αἰσθήσομαι, ᾐσθόμην, —, ᾔσθημαι, — : 인식하다

αἰτιάομαι, αἰτιấσομαι, ᾐτιᾱσάμην, —, ᾐτίᾱμαι, ᾐτιấθην : 비난하다, 책임지우다

ἁλίσκομαι, ἁλώσομαι, ἑάλων or ἥλων, ἑάλωκα or ἥλωκα, —, — :  잡히다
(할리스꼬마이)

☞ ἥλωκα와 같이 탈형동사가 완료형에서 능동형을 가지는 경우도 있다.

ἀπολογέομαι, ἀπολογήσομαι, ἀπελογησάμην, —, ἀπολελόγημαι, — : 변론하다, 반박하다 (ἀπολογέομαι = ἀπολογούμαι) 

ἀφικνέομαι, ἀφίξομαι, ἀφῑκόμην, —, ἀφῖγμαι, — : 도착하다(arrive)

βούλομαι, βουλήσομαι, —, —, βεβούλημαι, ἐβουλήθην : ~하려고 하다(will), 원하다(wish) 

γίγνομαι, γενήσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, γεγένημαι, γενήθην(후기그리스어) : ~되다(become), 존재하다(be)

δέχομαι, δέξομαι, ἐδεξάμην, —, δέδεγμαι, ἐδέχθην : 받다(receive), 기다리다(await)

διαλέγομαι, διαλέξομαι, —, —, διείλεγμαι, διελέχθην or διελέγην : 대화하다

διανοέομαι, διανοήσομαι, —, —, διανενόημαι, διενοήθην : ~하려고 하다(현재, 무정, 미래부정사), ~에 대해 고려하다

δύναμαι, δυνήσομαι, —, —, δεδύνημαι, ἐδυνήθην : 할 수 있다

ἐργάζομαι, ἐργάσομαι, ἠργασάμην, —, εἴργασμαι, ἠργάσθην : 일하다, 노동하다

ἔρχομαι, ἐλεύσομαι, ἦλθον (stem ἐλθ-), ἐλήλυθα, —, — : 오다(come), 가다(go)

εὐλαβέομαι, εὐλαβήσομαι, —, —, —, ηὐλαβήθην : 주의하다, 의식하다, 돌보다

εὔχομαι, εὔξομαι, ηὐξάμην, —, ηὖγμαι, — : 기도하다(pray), 크게 말하다, 뽐내다

ἡγέομαι, ἡγήσομαι, ἡγησάμην, —, ἥγημαι, -ηγήθην : (+대격) 이끌다, (+속격) 명령하다, 통치하다
(헤-게오마이)

ἥδομαι, ἡσθήσομαι, —, —, —, ἥσθην : 기쁘다(불규칙)
(헤-도마이)

ἡττάομαι, ἡττήσομαι (rare), —, —, ἥττημαι, ἡττήθην : ~보다 못하다, 열등하다
(헤-ㄸ따오마이)
= ἡσσάομαι, ἡσσήσομαι (rare), —, —, ἥσσημαι, ἡσσήθην
(헷-사오마이)

κτάομαι, κτήσομαι, ἐκτησάμην, —, κέκτημαι, ἐκτήθην : 얻다, 획득하다, (완료) 소유하다

λογίζομαι, λογιοῦμαι, ἐλογισᾰ́μην,  ─, λελόγισμαι, ἐλογίσθην : 생각하다, 계산하다

μαίνομαι, —, ἔμηνα, —, μέμηνα, ἐμάνην : 흥분하다, 제정신을 잃다(be mad)

μάχομαι, μαχοῦμαι, ἐμαχεσάμην, —, μεμάχημαι, — : 싸우다(fight)


οἴομαι, οἰήσομαι, ᾠήθην, —, —, — : 생각하다(think) (미완료: ᾤμην)

ὀργίζομαι, ὀργιέομαι, —, —, ὤργισμαι, ὠργίσθην : 화내다

ὀρχέομαι, ὀρχήσομαι, ὠρχησάμην, —, —, — : 춤추다, 뛰다
(오르케오마이) * 오케스트라의 어원이다.

παρακελεύομαι, παρακελεύσομαι, παρεκελευσάμην, —, παρακεκέλευσμαι, — : 격려하다

πειράομαι, πειράσομαι, ἐπειρασάμην, —, πεπείραμαι, ἐπειράθην : 시도하다(try)

πυνθάνομαι, πεύσομαι, ἐπυθόμην, —, πέπυσμαι, — : 배우다(learn), 조사하다(inquire)

ῥύομαι, ῥύσομαι, ἐρρυσάμην, —, —, — : 구하다(rescue), 방어하다(defend)

σκέπτομαι [σκοπέω], σκέψομαι, ἐσκεψάμην, —, ἔσκεμμαι, —  : 보다(view), 조사하다 

ὑπισχνέομαι, ὑποσχήσομαι, ὑπεσχόμην, —, ὑπέσχημαι, — : 약속하다

φοβέομαι, φοβήσομαι, —, —, πεφόβημαι, ἐφοβήθην : 두려워하다(fear)

φοβέω, φοβήσω, ἐφόβησα, —, πεφόβημαι, ἐφοβήθην : 두렵게 하다(terrify), 위협하다(threaten) 

χράομαι, χρήσομαι, ἐχρησάμην, —, κέχρημαι, ἐχρήσθην : ⓐ 사용하다(use), ⓑ (완료, κέχρημαι) 욕망하다, 혜택을 누리다 

ὠνέομαι, ὠνήσομαι, —, —, ἐώνημαι, ἐωνήθην : 사다(buy) * 미완료 : ἐωνούμην



◈ 그리스어에는 탈형동사가 매우 많다!

-μαι로 끝나는 단어를 페르세우스 리델-스코트 사전에서 검색해 보면 4,975여 개가 나온다. 분류에 문제가 있을 수 있지만, 실제로 매우 많은 탈형동사가 그리스어에는 존재한다.

 

목차 - 고대 그리스어 문법 용어 설명 카테고리